Da mặt đột nhiên nổi nhiều mụn là một vấn đề thường gặp và gây lo lắng cho nhiều người. Hiện tượng này không chỉ là một vấn đề thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến tâm lý của chúng ta.
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng tôi đã tìm hiểu và trò chuyện với bác sĩ Hà Tuấn Minh – chuyên khoa da liễu. Trong bài viết được đề cập dưới đây, bác sĩ Minh sẽ cho chúng ta biết nguyên nhân chính gây mụn, đồng thời đưa ra các phương pháp điều trị mụn cũng như chăm sóc da hiệu quả để bạn lấy lại sự tự tin.
Nguyên nhân da mặt đột nhiên nổi nhiều mụn
Mụn là một dạng bệnh lý ngoài da phổ biến, xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn, tế bào da chết và vi khuẩn. Mụn có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất là ở mặt, lưng và ngực.
Dưới đây là những nguyên nhân này đều có thể gây ra mụn trên da mặt.
- Tăng tiết bã nhờn: Bã nhờn là một chất tự nhiên được tiết ra bởi các tuyến bã nhờn trên da. Khi bã nhờn tiết ra quá nhiều, nó có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây mụn.
- Bít tắc lỗ chân lông: Ngoài bã nhờn, bụi bẩn, tế bào da chết và mỹ phẩm cũng có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến mụn.
- Nhiễm khuẩn: Vi khuẩn P. acnes là loại vi khuẩn phổ biến nhất sống trên da. Khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn, vi khuẩn này có thể phát triển và gây mụn.
- Viêm da: Một số bệnh viêm da, chẳng hạn như viêm da tiếp xúc, cũng có thể gây mụn trên da mặt.
- Chăm sóc da không đúng cách: Không rửa mặt thường xuyên, không tẩy trang kỹ lưỡng, sử dụng mỹ phẩm không phù hợp,… đều có thể góp phần gây mụn.
- Lạm dụng mỹ phẩm: Sử dụng mỹ phẩm quá nhiều, đặc biệt là các sản phẩm chứa dầu, có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn.
- Stress: Stress là một trong những yếu tố phổ biến nhất làm mụn nặng hơn. Khi căng thẳng, cơ thể sẽ sản xuất nhiều hormone cortisol, có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, dẫn đến mụn.
- Rối loạn nội tiết tố: Rối loạn nội tiết tố, chẳng hạn như thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai, có thể khiến da tiết bã nhờn nhiều hơn và dễ bị mụn hơn.
- Thuốc men: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc tránh thai, thuốc điều trị mụn, thuốc chống trầm cảm,… có thể gây mụn.
- Tình trạng sức khỏe: Một số tình trạng sức khỏe, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, bệnh trứng cá đỏ, bệnh tuyến giáp,… cũng có thể gây mụn.
-
Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Một số loại thực phẩm có thể làm mụn nặng hơn, bao gồm: Đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn ngọt, đồ ăn chế biến sẵn…
Trong đó các nguyên nhân có thể khiến da mặt đột nhiên nổi nhiều mụn bao gồm:
- Dị ứng mỹ phẩm: Một số loại mỹ phẩm có thể gây kích ứng da và dẫn đến mụn. Những người có làn da nhạy cảm hoặc dễ bị mụn có nhiều khả năng bị mụn do dị ứng mỹ phẩm.
- Dị ứng thời tiết: Thay đổi thời tiết, chẳng hạn như thời tiết nóng ẩm, có thể khiến da tiết bã nhờn nhiều hơn và dễ bị mụn.
- Trang điểm quá nhiều: Trang điểm quá nhiều có thể gây bít tắc lỗ chân lông và dẫn đến mụn.
- Không làm sạch da: Không làm sạch da thường xuyên có thể khiến bụi bẩn, bã nhờn và vi khuẩn tích tụ trên da, dẫn đến mụn.
Xem thêm: Bật Mí Cách Trị Thâm Mụn Tự Nhiên – Bí Quyết Giúp Da Sáng Hơn
Dấu hiệu nhận biết từng loại mụn
Mụn đầu trắng
Mụn đầu trắng là loại mụn phổ biến nhất, xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn và tế bào da chết. Bã nhờn và tế bào da chết này tích tụ trên bề mặt da, tạo thành một nốt mụn nhỏ, có màu trắng hoặc vàng. Mụn đầu trắng thường không gây đau nhức, nhưng có thể gây sẹo nếu không được điều trị đúng cách.
Mụn đầu đen
Mụn đầu đen là loại mụn tương tự như mụn đầu trắng, nhưng bã nhờn và tế bào da chết tích tụ trên bề mặt da đã bị oxy hóa, tạo thành một nốt mụn có màu đen. Mụn đầu đen thường không gây đau nhức, nhưng cũng có thể gây sẹo nếu không được điều trị đúng cách.
Mụn cám
Mụn cám là loại mụn nhỏ, li ti, không có nhân, không gây đau nhức. Mụn cám thường mọc ở các vùng da có nhiều bã nhờn, như trán, mũi, cằm. Mụn cám không gây sẹo, nhưng có thể làm cho da trông sần sùi và kém mịn màng.
Mụn bọc
Mụn bọc là loại mụn lớn, sưng tấy và đau, thường chứa mủ và máu. Mụn bọc thường mọc ở các vùng da có nhiều bã nhờn, như trán, mũi, cằm. Mụn bọc có thể gây sẹo nếu không được điều trị đúng cách.
Mụn nang
Mụn nang là loại mụn nghiêm trọng nhất, có thể gây sẹo. Mụn nang thường mọc sâu dưới da, có thể gây đau nhức và khó chịu. Mụn nang có thể phát triển từ mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn bọc.
Các phương pháp điều trị mụn
Điều trị mụn tại nhà
Khi da mặt đột nhiên nổi nhiều mụn với tình trạng mụn nhẹ, bạn nên ưu tiên các phương pháp điều trị tại nhà. Điều trị mụn tại nhà là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí. Một số biện pháp điều trị mụn tại nhà bao gồm:
- Rửa mặt thường xuyên bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ: Rửa mặt 2 lần/ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn và vi khuẩn trên da, giúp ngăn ngừa mụn hình thành.
- Tẩy trang kỹ lưỡng trước khi đi ngủ: Tẩy trang kỹ lưỡng trước khi đi ngủ giúp loại bỏ lớp trang điểm, kem chống nắng và các sản phẩm chăm sóc da khác có thể gây bít tắc lỗ chân lông.
- Sử dụng kem chống nắng: Kem chống nắng giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, một trong những nguyên nhân gây mụn.
- Không sờ tay lên mặt: Sờ tay lên mặt có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào da và gây mụn.
- Chọn mỹ phẩm không gây mụn: Mỹ phẩm không gây mụn thường có nhãn “non-comedogenic” hoặc “non-acnegenic”.
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu vitamin A, C và E: Rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu vitamin A, C và E giúp tăng cường sức khỏe làn da và ngăn ngừa mụn.
- Uống nhiều nước: Uống nhiều nước giúp thanh lọc cơ thể và đào thải độc tố ra khỏi da.
Điều trị mụn tại phòng khám da liễu
Nếu mụn nặng hoặc không đáp ứng với các biện pháp điều trị tại nhà, bạn có thể cần đến phòng khám da liễu để được điều trị chuyên khoa. Một số phương pháp điều trị mụn tại phòng khám da liễu bao gồm:
Thuốc bôi: Thuốc bôi là phương pháp điều trị mụn phổ biến nhất. Các loại thuốc bôi phổ biến bao gồm:
- Thuốc kháng sinh: giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
- Thuốc retinoid: giúp loại bỏ tế bào da chết và giảm tiết bã nhờn.
- Thuốc axit salicylic: giúp loại bỏ bã nhờn và tế bào da chết.
Thuốc uống: Thuốc uống thường được chỉ định cho các trường hợp mụn nặng. Các loại thuốc uống phổ biến bao gồm:
- Thuốc kháng sinh: giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
- Thuốc isotretinoin: giúp giảm tiết bã nhờn và loại bỏ mụn nang.
Các phương pháp điều trị xâm lấn: Các phương pháp điều trị xâm lấn thường được chỉ định cho các trường hợp mụn nặng hoặc mụn trứng cá. Các phương pháp điều trị xâm lấn bao gồm:
- Liệu pháp ánh sáng xung mạnh (IPL): giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm tiết bã nhờn.
- Liệu pháp lase: giúp loại bỏ mụn và sẹo mụn.
- Liệu pháp hóa trị da: giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
Xem thêm: Trị Nám Bằng Lá Tía Tô – Công Dụng Tuyệt Vời Có Thể Bạn Chưa Biết
Gợi ý một số loại thuốc bôi hiệu quả nhất cho da mụn
Dưới đây là một số loại thuốc bôi hiệu quả nhất cho da mụn:
Thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Một số loại thuốc kháng sinh bôi phổ biến bao gồm:
- Benzoyl peroxide: Benzoyl peroxide là một chất sát trùng giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và loại bỏ bã nhờn dư thừa.
- Adapalene: Adapalene là một loại retinoid giúp loại bỏ tế bào da chết và giảm tiết bã nhờn.
- Clindamycin: Clindamycin là một loại kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
Thuốc retinoid
Thuốc retinoid giúp loại bỏ tế bào da chết và giảm tiết bã nhờn. Một số loại thuốc retinoid bôi phổ biến bao gồm:
- Tretinoin: Tretinoin là một loại retinoid mạnh giúp loại bỏ tế bào da chết và giảm tiết bã nhờn.
- Adapalene: Adapalene là một loại retinoid giúp loại bỏ tế bào da chết và giảm tiết bã nhờn.
- Tazarotene: Tazarotene là một loại retinoid giúp loại bỏ tế bào da chết và giảm tiết bã nhờn.
Thuốc axit salicylic
Thuốc axit salicylic giúp loại bỏ bã nhờn dư thừa và tế bào da chết. Một số loại thuốc axit salicylic bôi phổ biến bao gồm:
- Salicylic acid: Salicylic acid là một loại axit beta hydroxy giúp loại bỏ bã nhờn dư thừa và tế bào da chết.
- BHA: BHA là một loại axit beta hydroxy giúp loại bỏ bã nhờn dư thừa và tế bào da chết.
Thuốc kết hợp
Một số loại thuốc bôi kết hợp hai hoặc nhiều thành phần hoạt tính để tăng hiệu quả điều trị mụn. Một số loại thuốc bôi kết hợp phổ biến bao gồm:
- Benzoyl peroxide + erythromycin: Benzoyl peroxide giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, erythromycin là một loại kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
- Benzoyl peroxide + clindamycin: Benzoyl peroxide giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, clindamycin là một loại kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
- Adapalene + benzoyl peroxide: Adapalene giúp loại bỏ tế bào da chết, benzoyl peroxide giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
Lựa chọn loại thuốc bôi phù hợp phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của mụn và tình trạng da của bạn.
- Nếu bạn đang bị mụn nhẹ, bạn có thể sử dụng các loại thuốc bôi có chứa benzoyl peroxide hoặc axit salicylic.
- Nếu bạn đang bị mụn nặng, bạn có thể cần sử dụng các loại thuốc bôi có chứa kháng sinh hoặc retinoid.
Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc bôi nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để được tư vấn và hướng dẫn sử dụng đúng cách. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng thuốc bôi trị mụn:
- Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
- Không sử dụng thuốc bôi quá liều hoặc quá lâu.
- Tránh sử dụng thuốc bôi trên vùng da bị trầy xước hoặc bị kích ứng.
- Nếu bạn bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc bôi, hãy ngừng sử dụng ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu.
Xem thêm: Căng Chỉ Nâng Cơ Là Gì? Có Thực Sự Hiệu Quả? Làm An Toàn Ở Đâu?
Cách phòng ngừa mụn tại nhà hiệu quả
Sau đây là những cách phòng ngừa mụn hiệu quả:
- Rửa mặt sạch 2 lần/ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ: Rửa mặt sạch giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn và vi khuẩn trên da, giúp ngăn ngừa mụn hình thành. Nên chọn sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa dầu hoặc các thành phần có thể gây kích ứng da.
- Tẩy tế bào chết 2 lần/tuần: Tẩy tế bào chết giúp loại bỏ tế bào da chết, giúp lỗ chân lông thông thoáng và ngăn ngừa mụn hình thành. Nên chọn sản phẩm tẩy tế bào chết dịu nhẹ, không chứa hạt thô.
- Sử dụng kem chống nắng: Kem chống nắng giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, một trong những nguyên nhân gây mụn. Nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên.
- Hạn chế trang điểm: Trang điểm có thể gây bít tắc lỗ chân lông, dẫn đến mụn. Nếu phải trang điểm, hãy tẩy trang kỹ lưỡng trước khi đi ngủ.
- Tránh chạm tay lên mặt: Sờ tay lên mặt có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào da và gây mụn.
- Chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng: Ăn nhiều rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu vitamin A, C và E giúp tăng cường sức khỏe làn da và ngăn ngừa mụn. Hạn chế ăn đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn ngọt và đồ ăn chế biến sẵn.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và tái tạo, giúp da khỏe mạnh và ngăn ngừa mụn. Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế căng thẳng, bởi căng thẳng có thể làm tăng tiết bã nhờn và dẫn đến mụn.
Việc chăm sóc da đúng cách là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa tình trạng da mặt nổi mụn đột ngột. Để duy trì làn da khỏe mạnh và sạch sẽ, bạn cần tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp với loại da của bạn, và giảm căng thẳng.
Tuy nhiên, nếu bạn đang gặp phải một tình trạng nổi mụn nghiêm trọng hoặc không thấy cải thiện sau khi thực hiện các biện pháp tự trị, đừng ngần ngại gặp bác sĩ da liễu. Họ sẽ đưa ra giải pháp và điều trị phù hợp nhất cho bạn. Hãy nhớ không tự ý nặn mụn, để tránh tình trạng nhiễm trùng và sẹo.
Hãy luôn kiên trì và nhớ rằng sự chăm sóc đúng cách là điểm khởi đầu quan trọng để có làn da khỏe mạnh và rạng ngời. Đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ Hà Tuấn Minh để được tư vấn và giúp đỡ.
